Zoeken

dinsdag 20 september 2016

Liever een deeltijdbaan dan een burnout op je dertigste

Gisteren schreef Annemarie van Gaal in De Telegraaf over een probleem dat zo onuitroeibaar is, dat er waarschijnlijk nog steeds over gediscussieerd wordt als mijn kinderen de AOW-leeftijd hebben bereikt. Volgens Van Gaal zijn er veel te weinig vrouwen te vinden in topfuncties in het bedrijfsleven, zo weinig zelfs dat we "schandalig achterlopen". Volgens haar ligt dat aan de overheid, terwijl ik zelf meer neig naar de nuchtere verklaring die Kirsten Dunst geeft in de televisieserie Fargo en ik zelf niet graag zou willen dat een au-pair mijn kinderen had opgevoed.


Laten we voorop stellen dat ik een andere kijk heb op "werk" en "carrière" dan mevrouw Van Gaal. Volgens haar moet je jaren afzien en lange werkdagen maken om de top te bereiken, terwijl ik juist kritiek heb op het feit dat emancipatie vaak veel te beperkt wordt gedefinieerd als arbeidsparticipatie. Maar Van Gaal houdt stug vast aan de gewenste 30% vrouwen in de top als streefgetal en pleit ervoor om fulltime werkende vrouwen (met een fulltime werkende man) te ontlasten door een au pair in huis te nemen. Dat is duur, maar de overheid zou dat - net als kinderopvang - moeten aanmoedigen en subsidiëren.

Ik snap haar standpunt, maar vind het ronduit armoedig als je allebei zo hard aan het werk bent dat een ander je kinderen opvoedt, je huis schoonmaakt, de boodschappen doet en een maaltijd op tafel zet. Met een deeltijdbaan haal je weliswaar nooit de top, maar heb je vaak wel het beste van twee werelden: je houdt genoeg tijd voor jezelf over (zeker als de kinderen eenmaal naar school gaan en je zo slim bent geweest een basisschool te zoeken met een continu rooster), je draagt financieel bij aan het huishouden en je profiteert van alle bijkomende voordelen van een baan.


Toevallig was ik afgelopen vrijdagmiddag op een verjaardag waar twee jonge vrouwen aanwezig waren die elkaar vertelden over de hartkloppingen en de hyperventilatie die de combinatie van zorg en betaald werk in hun geval opleverde. Ze wilden wel werken ("want dat vind ik leuk"), maar ze wilden tegelijk niet te veel uren draaien en niet te veel verantwoordelijkheid dragen, misschien ook wel omdat je als vrouw thuis óók al een soort manager bent die voor alles verantwoordelijk is of in ieder geval het gevoel heeft dat te zijn.

Die combinatie is zwaar. In de laatste aflevering van het tweede seizoen van de serie Fargo noemt het personage van Kirsten Dunst het dan ook een "leugen" dat je als vrouw tegelijk de perfecte moeder, de perfecte echtgenote én de perfecte werkneemster kunt zijn. Niet alleen leg je dan de lat te hoog, je maakt van het leven ook een lastige hordenloop die vraagt om blessures. Als je dat vervolgens rennend en vliegend moet gaan repareren met een au pair of een oppas aan huis, kun je op zaterdagavond net zo goed een call-girl voor je partner bestellen als je hoofdpijn hebt want dat is maar een piepklein stapje verder.


Er zijn dus vrouwen die andere vrouwen een joekel van een schuldgevoel bezorgen en vrouwen die nuchter constateren dat er in een dag nou eenmaal "geen 37 uur zitten" en je dus realistisch moet zijn in je verwachtingen. Als je carrière wil maken als vrouw, is dat prima, maar je moet dan wel bereid zijn daarvoor een hoge prijs te betalen. En je moet je ook afvragen wat je zou doen als je op je zestigste van de huisarts te horen krijgt dat je nog maar een halfjaar te leven hebt. Ga je dan nóg harder werken of zeg je dan meteen je baan op en ga je samen reizen maken zolang het nog kan? Denk daar heel goed over na, want het antwoord dat je op die vraag geeft zou de keuzes moeten bepalen die je vandaag maakt.